Αν υπάρχει ένας τόπος τον οποίο είναι αδύνατον να μην επισκεφτείτε ερχόμενοι στην Αθήνα, αυτός είναι η Ακρόπολη. Είναι βέβαια γνωστό ότι σχεδόν όλες οι αρχαίες πόλεις διέθεταν μία ακρόπολη, την οποία και τείχιζαν, ώστε εν καιρώ επιδρομών να αποτελεί καταφύγιο στους κατοίκους της. Επειδή λοιπόν οι πόλεις αυτές βρισκόντουσαν ψηλά, στο άκρον της πόλης, τους δόθηκε και η ανάλογη ονομασία. Η Ακρόπολις των Αθηνών βρίσκεται σε υψόμετρο 156 m και έχει απόκρημνες πλευρές, με πρόσβαση μονάχα από τη δυτική πλευρά. Αν και δεν αποτελεί τον ψηλότερο λόφο της πόλης, ο λόγος που προτιμήθηκε ήταν ασφαλώς η ύπαρξη υδάτινων πηγών.
Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα πάνω στο βράχο μας μεταφέρουν στη Νεολιθική εποχή, όπου συνέβη η πρώτη κατοίκηση. Η τείχισή της έγινε το 13ο αι. π.Χ., ενώ τα θεμέλια του μυκηναϊκού ανακτόρου σώζονται στο χώρο μεταξύ Ερεχθείου και Παρθενώνα. Ο πρώτος αφιερωμένος στην Αθηνά ναός φαίνεται ότι κτίστηκε, τον 8ο αι. π.Χ. και βρισκόταν στο χώρο του Ερεχθείου. Επτά μικροί και μεγάλοι ναοί πρέπει να διαδέχθηκαν ο ένας τον άλλον μέχρι να καταλήξουμε στην εικόνα που βλέπουμε σήμερα. Οι καταστροφές δε που σημάδεψαν την ιστορία του τόπου ήταν αυτές των Περσών, του 480 π.Χ. Οι Αθηναίοι ποτέ δε συγχώρεσαν αυτή τη λεηλασία και εις ανάμνηση του γεγονότος τοποθέτησαν τα μαρμάρινα μέλη, ώστε να τους θυμίζουν ες αεί τη βαρβαρότητα αυτή.
Ο ναός που θαυμάζουν σήμερα 2.000.000 περίπου επισκεπτών το χρόνο ξεκίνησε να οικοδομείται το 447 π.Χ. και ολοκληρώθηκε το 432 π.Χ., μαζί με το γλυπτό του διάκοσμο. Η εποχή αυτή είναι και η λεγόμενη χρυσή εποχή των Αθηνών της διακυβέρνησης του Περικλή. Ο Περικλής με σκοπό να κοσμήσει την Αθήνα με κτίσματα ισάξια της δόξας της, επιστράτευσε την ελίτ των καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων της εποχής. Έτσι προέκυψε ένα αποτέλεσμα το οποίο ταυτίστηκε με το σύμβολο του μέτρου και της τελειότητας.
Καθώς ανηφορίζουμε στο βράχο, στη δεξιά πλευρά, βλέπουμε το εντυπωσιακό Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού. Η χωρητικότητα του Ωδείου είναι περίπου 6.000 θεατές και είναι το πρώτο σημείο όπου οι επισκέπτες σπεύδουν να φωτογραφίσουν και να φωτογραφηθούν. Στο Ηρώδειο κάθε χρόνο τους καλοκαιρινούς μήνες διεξάγεται το ομώνυμο φεστιβάλ.
Όταν προσεγγίσουμε τη δυτική πλευρά φαντάζουν θεόρατα τα προπύλαια που αποτελούν και το καλωσόρισμα.
Τα Προπύλαια ουσιαστικά είναι ένα σύμπλεγμα κτισμάτων που σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν από τον Μνησικλή. Αποτελούνται από την Πινακοθήκη αριστερά, το Ναό της Νίκης δεξιά και την πύλη εισόδου στο κέντρο. Ο Ναός της Νίκης μνημονεύεται με το επίθετο «άπτερος», καθώς οι Αθηναίοι δεν κατασκεύασαν φτερά στο άγαλμα με την ελπίδα ότι έτσι δε θα εγκαταλείψει ποτέ την πόλη. Η Πινακοθήκη ήταν ο χώρος όπου οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία της ανάπαυσης προτού μπουν στο ιερό, εφόσον είχαν κουραστεί από την ανάβαση. Στο χώρο αυτό είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν τους ζωγραφισμένους πάνω σε ξύλο πίνακες σημαντικών καλλιτεχνών της εποχής. Εμείς όμως που δεν έχουμε την ευκαιρία αυτή καλό θα είναι να ρίξουμε μια ματιά στη θέα των Αθηνών, γυρίζοντας την πλάτη στα Προπύλαια, ώστε να προχωρήσουμε μετά πιο ξεκούραστοι. Ξεκινώντας από αριστερά βλέπει κανείς το ταφικό μνημείο του Φιλοπάππου, δίπλα ακριβώς, στο χαμηλό λόφο, διακρίνονται τα ερείπια της Πνύκας, ακόμα δεξιότερα το Αστεροσκοπείο και ο χώρος της Αγοράς με το Ναό του Ηφαίστου. Στο βάθος φαίνεται ο Πειραιάς, ενώ ο βράχος που βρίσκεται πλησίον μας στα δεξιά και συνήθως κατακλύζεται από κόσμο είναι ο Άρειος Πάγος.
Μνημείο Φιλοπάππου :
Πρόκειται για ταφικό μνημείο προς τιμήν του εξόριστου ηγεμόνα της Κομμαγηνής στη Συρία Γάιου Ιούλιου Αντίοχου Φιλόπαππου, το οποίο κατασκευάστηκε με άδεια του Δήμου το 115. Ο Φιλόπαππος ανέλαβε στην Αθήνα δημόσια αλλά και θρησκευτικά αξιώματα. Το μαυσωλείο είναι κτισμένο από πεντελικό μάρμαρο και είχε ύψος περίπου 12 m. Από την Ακρόπολη είναι ορατή η βόρεια πλευρά. Στην κεντρική κόγχη βρίσκεται το καθιστό άγαλμα του Φιλόπαππου, στην αριστερή του παππού του Αντίοχου Δ΄ και τη δεξιά, που δε σώζεται, ήταν τοποθετημένο το άγαλμα του ιδρυτή της δυναστείας Σέλευκου Α΄ Νικάτωρα. Στη ζωφόρο, κάτω από τις κόγχες, παριστάνεται ο Φιλόπαππος σε τέθριππο. Η σαρκοφάγος βρίσκεται πίσω από το μνημείο.
Πνύκα :
Η Πνύκα ήταν χώρος συνέλευσης του Δήμου. Η λέξη προέρχεται από το «πυκνός» που δηλώνει τη συγκέντρωση πλήθους. Στα τέλη του 6ου π.Χ. αι. γίνεται η πρώτη διαμόρφωση του χώρου και η Εκκλησία του Δήμου συνέρχεται πλέον στην Πνύκα και όχι στην Αγορά. Ωστόσο στην Αγορά εξακολουθούσαν να τελούνται οι μυστικές ψηφοφορίες και ο οστρακισμός. Με το τέλος του πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.Χ. αλλάζει ο προσανατολισμός και ο ομιλητής παίρνει θέση στη νότια πλευρά. Το 330 π.Χ. διευρύνεται το κοίλον και κατασκευάζεται νέος αναλημματικός τοίχος με κτιστή σκάλα απ’ όπου και γινόταν η πρόσβαση. Πάνω στο βράχο λαξεύεται το βήμα. Τα λαξεύματα στο μέτωπο του βράχου διαμορφώθηκαν για τα αφιερώματα προς τιμήν του Υψίστου Δία. Από τα τέλη του 4ου π.Χ. αι. οι συνελεύσεις σταδιακά μεταφέρθηκαν στο Διονυσιακό θέατρο.
Αστεροσκοπείο :
Το Αστεροσκοπείο ιδρύθηκε από τον Βαρώνο Γεωργίο Σίνα το 1842. Το κτήριο σχεδιάστηκε από τον Theophil Hansen και έχει σταυρόσχημη κάτοψη, ώστε να απλώνεται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Από το 1884 τη λειτουργία του ιδρύματος την ανέλαβε το κράτος. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αποτελεί το αρχαιότερο ερευνητικό ίδρυμα των Βαλκανίων.
Άρειος Πάγος :
Σύμφωνα με τη μυθολογία πάνω στο βράχο αυτό πραγματοποιήθηκε η πρώτη δίκη όταν ο Άρης σκότωσε το γιο του Ποσειδώνα, Αλιρρόθιο, ο οποίος επιχείρησε να βιάσει την κόρη του. Αυτό το βράχο προτίμησε ο Απόστολος Παύλος για το κήρυγμά της αγάπης της νέας θρησκείας.
Προχωρώντας από την είσοδο μένει έκθαμβος ο επισκέπτης στη θέα του Παρθενώνα. Αν παρατηρήσετε αριστερά θα δείτε τα λείψανα του μαρμάρινου βάθρου του τεράστιου αγάλματος της Αθηνάς που δε σώζεται, ύψους 9 m, το οποίο ήταν χάλκινο και φαινόταν από τον Πειραιά. Κάτι ανάλογο με το Άγαλμα της Ελευθερίας στις ΗΠΑ.
Ο Παρθενώνας ήταν ο Ναός όπου φυλάσσονταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου. Το άγαλμα αυτό είχε ύψος 12 μέτρα και είχε φιλοτεχνηθεί από τον ίδιο τον Φειδία. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει κανένα ίχνος από αυτό.
Αρχιτέκτονες του Ναού ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, ενώ η γενική εποπτεία του έργου ανήκε στον Φειδία. Το κτίσμα είχε πλάτος 30,88 m, μήκος 69,50 m και ύψος 13,72 m. Αν και εξωτερικά έχει δωρικά χαρακτηριστικά, εσωτερικά ακολουθεί τον περίτεχνο ιωνικό ρυθμό. Στην εξωτερική ζωφόρο του ναού εκτυλίσσονται τέσσερα διαφορετικά θέματα, τέσσερεις μυθικές μάχες σε συνάφεια με την Αθήνα και την Αθηνά. Δυτικά παρακολουθούμε την Αμαζωνομαχία, είναι η μάχη κατά την οποία ο Θησέας απομάκρυνε τον κίνδυνο που απειλούσε την πόλη. Βόρεια ο Τρωικός Πόλεμος, η μεγάλη νίκη των Ελλήνων και νότια η Κενταυρομαχία, όπου με τη βοήθεια του Θησέα, του μεγάλου ήρωα των Αθηνών, κατανικήθηκαν οι Κένταυροι που δεν σεβάστηκαν τους Λαπίθες. Τέλος στην ανατολική πλευρά εξιστορείται η Γιγαντομαχία, η μεγάλη νίκη των ολύμπιων θεών, που σηματοδοτεί την υπεροχή του πνεύματος και την τιθάσευση των δυνάμεων της φύσης. Είναι έκδηλη η προσπάθεια απόδοσης, μέσω αυτών των θεμάτων, της νίκης του καλού ενάντια στο κακό και το ανεξέλεγκτο. Στην εσωτερική ζωφόρο από την άλλη, υπάρχει ενιαίο θέμα, γι’ αυτό και έχει επιλεγεί η ιωνική ζωφόρος. Παριστάνεται η πομπή των Μεγάλων Παναθηναίων και η παράδοση του πέπλου. Αυτή ήταν η μεγάλη γιορτή με την οποία οι Αθηναίοι τιμούσαν την προστάτιδα θεά τους. Όσο για τα αετώματα, στο δυτικό έχουμε τον μύθο του αγώνα μεταξύ Ποσειδώνα και Αθηνάς, όπου η τελευταία χάρη στην προσφορά της θα γίνει και πολιούχος, ενώ στο ανατολικό παρακολουθούμε τη γέννηση της θεάς και τη στέψη της από τη Νίκη. Όλα τα ανευρεθέντα αυθεντικά γλυπτά, μαζί με αντίγραφα των κλεμμένων από τον Έλγιν, μπορείτε να τα θαυμάσετε στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Παρατηρώντας κανείς το μνημείο θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν ευθείες γραμμές. Ούτε το κρηπίδωμα, ούτε οι κολώνες, αλλά ούτε και η στέγη διαμορφώνονται ευθύγραμμα. Αυτό για πρώτη φορά διαπιστώθηκε από τον Ernst Ziller το 1837 και έγινε αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης. Τότε έγινε κατανοητό για ποιο λόγο ο ναός αυτός ήταν συνώνυμο της τελειότητας. Διότι ο ναός αυτός δεν αποτελούνταν από μια στέγη τοποθετημένη πάνω σε κίονες. Ο ναός αυτός ήταν η μίμηση της φύσης, με τις οφθαλμαπάτες και τους κανόνες προοπτικής της και ως εκ τούτου ήταν ένα οικοδόμημα δουλεμένο σαν γλυπτό και όχι μια απλή τεκτονική κατασκευή. Αυτός είναι και ο λόγος όπου τούτη η σύλληψη αν και πολλάκις μιμήθηκε, δεν υπερνικήθηκε.
Μετά τον Παρθενώνα θα ήταν καλό να ανέβει κανείς στον εξώστη όπου κυματίζει η σημαία. Η θέα είναι υπέροχη και τέλεια για μια φωτογράφηση. Είναι όμως και τόπος θύμησης του ηρωισμού των Απόστολου Σάντα και Μανόλη Γλέζου που υπέστειλαν τη ναζιστική σημαία, αλλά και του Κωνσταντίνου Κουκίδη ο οποίος αυτοκτόνησε αρνούμενος να παραδώσει τη σημαία στις δυνάμεις κατοχής. Στη συνέχεια προχωρούμε προς το Ερεχθείο.
Ο ναός αυτός ήταν τόπος προσκυνήματος όλων εκείνων των θεοτήτων και μυθικών προσώπων που λατρευόντουσαν στην Αθήνα. Στο χώρο αυτό θα δει ο επισκέπτης και το σημείο όπου ο Δίας θανάτωσε κεραυνοβολώντας τον Ερεχθέα.
Το σημείο όμως που γοητεύει περισσότερο τους επισκέπτες ασφαλώς είναι ο εξώστης με τις Καρυάτιδες. Οι αυθεντικές κόρες που φροντίζουν τον τάφο του Κέκροπα σήμερα φυλάσσονται στο Νέο Μουσείο, όπου και μοιρολογούν την ξενιτεμένη αδελφή τους.
Προφανώς οι αρχαιότητες της Ακροπόλεως δεν περιορίζονται μόνο σε αυτές που ακροθιγώς αναφέρθηκα. Ο χώρος πάνω και γύρω από το βράχο είναι κατάμεστος από λείψανα ναών και άλλων μνημείων. Άξιο επίσκεψης βέβαια είναι και το διονυσιακό θέατρο χωρητικότητας 12.000 θεατών, όπου έλαβαν χώρα οι πρώτες θεατρικές παραστάσεις. Αν θέλετε να δείτε τα γλυπτά και τα κινητά ευρήματα του χώρου οπωσδήποτε πρέπει να επισκεφτείτε το Μουσείο της Ακρόπολης και βέβαια να μην παραλείψετε να περιεργαστείτε και τις μακέτες που είναι άκρως διαφωτιστικές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου